وَ لَقَدْ کَانَ یُجَاوِرُ فِی کُلِّ سَنَة بِحِرَاءَ فَأَرَاهُ، وَ لاَ یَرَاهُ غَیْرِی... .
امیرالمؤمنین علیه السلام در بخشى از خطبه (192) اشاره اى به داستان غار حرا نموده ومى فرمایند:او(پیامبر گرامى اسلام)در هر سال مدتى را در مجاورت غار حرا به سر مى برد (و به عبادت خدا مى پرداخت) من او را مى دیدم و کسى دیگر او را نمى دید (و از برنامه عبادت او خبر نداشت)... .
غار حرا بر فراز کوهى قرار دارد که امروز جبل النور نامیده مى شود. سابقاً این کوه در خارج مکه بود; ولى امروز به سبب گسترش شهر مکّه جبل النور و غار حرا در داخل مکّه قرار دارد و پیمون آن از پاى کوه تا فراز آن حدود یک ساعت به طول مى انجامد.غار مزبور غار کوچکى است که گنجایش یک نفر ایستاده در حال عبادت و دو سه نفر نشسته را دارد; ولى در کنار آن محل نسبتاً وسیعى است که جاى نشستن گروهى است. جالب اینکه دو طرف غار باز است و هواى لطیفى در غار جریان دارد و در گرم ترین اوقات سال، انسان احساس گرما نمى کند و از همه گذشته، جاى خلوت و مملوّ از روحانیت است.پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) قبل از بعثت و حتى گاه بعد از بعثت براى دورماندن از غوغاى بت پرستان جاهل و جامعه مملوّ از خرافات آن عصر، به غار حرا مى رفت و ساعتها و روزها به راز و نیاز با خدا مى پرداخت و در اسرار آسمان و زمین مى اندیشید. قابل توجه است که داخل غار اگر کسى رو به دهانه شمالى غار بایستد هم رو به کعبه ایستاده و هم رو به بیت المقدس.از پاره اى از روایات استفاده مى شود که پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) حتى بعد از نبوّت، گاهى به غار حراء مى رفت و دور از اذیت و آزار مشرکان متعصب، به عبادت و راز و نیاز با خدا مى پرداخت و على(علیه السلام) و خدیجه گاه با آن حضرت بودند و مى دانیم نخستین شعاع وحى در همانجا درخشید.ابن ابى الحدید در شرح نهج البلاغه خود مى گوید: داستان مجاورت پیامبر اکرم به غار حرا مشهور است و در کتب صحاح آمده که او در هر سال یک ماه در جوار حراء بود و در آن ماه نیازمندانى به سراغ آن حضرت مى آمدند و آنها را اطعام مى کرد، هنگامى که این مدت پایان مى پذیرفت و پیامبر اکرم از آنجا باز مى گشت به سراغ کعبه مى آمد و هفت دور یا بیشتر طواف مى کرد. سپس به خانه خود باز مى گشت تا سال بعثت فرا رسید. پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) ماه مبارک را در آن سال به اتفاق خدیجه و على بن ابى طالب و خادمى که داشتند در آنجا بود و در این زمان بود که جبرئیل فرمان نبوّت و رسالت را براى آن حضرت آورد و (این حدیث ظاهراً اشاره به نزول دفعى و یک پارچه قرآن بر پیامبر اکرم در ماه رمضان است و منافاتى با نزول تدریجى که آغاز آن 27 رجب است، ندارد).(1)
1. جلد 7 صفحه 505 .
هنر پش از آن که دو بال پرواز به انسان بدهد ، اغلب دو پای او را نیز می شکند